Beschrijving
De Ćišinski-Preis is gesticht op 28 juli 1956 in 2 klassen: klasse I en klasse II. De prijs is genoemd naar Jakub Bart-Ćišinski (1856 – 1909) een Sorbische dichter, schrijver en vertaler. De Sorben zijn een West-Slavische minderheidsgroep die leefde (en leeft) in het oosten van de DDR (en de BRD).
De prijs kon worden toegekend voor:
superieure nieuwe uitingen van de Sorbische kunst en cultuur;
meesterlijke kunstzinnige interpretaties;
langjarig verdienstelijke kunstscheppende en tot voorbeeld strekkende cultuurpolitieke prestaties;
belangrijke onderzoekswerkzaamheden op het gebied van de Sorbische cultuur.
De prijs kon zowel aan individuen als aan collectieven worden toegekend. In de regel kon een individu of een collectief slechts een maal met de prijs worden onderscheiden. Bij de prijs hoorde een medaille, een oorkonde en een geldbedrag:
type a voorzijde
type a achterzijde
individuen: 5.000 Mark (Klasse I) en 3.000 Mark (Klasse II)
collectieven: 8.000 Mark (Klasse I) en 5.000 Mark (Klasse II)
Voor collectieven die bestonden uit minder dan 30 leden, was voor ieder lid een medaille en oorkonde beschikbaar. Collectieven die bestonden uit meer dan 30 leden, kregen één medaille en één oorkonde.
Toekenning van de prijs vond in de regel iedere twee jaar plaats op de geboortedag van Jakub Bart-Ćišinski: 20 augustus. In de regel werden maximaal 3 individuen en 3 collectieven onderscheiden per keer. De medaille werd op de rechterborst gedragen.
De prijs is in de DDR voor het laatst toegekend in 1990. Sinds 1995 wordt de prijs toegekend door "Stiftung für das sorbische Volk".
De goudkleurige medaille heeft een diameter van 30 millimeter. Op de voorzijde staat het portret van Jakub Bart-Ćišinski. Daaronder staat de tekst: "MYTO J.BARTA - ĆIŠINSKEHO" (type c). De typen a en b hennen alleen een portret op de voorzijde - zonder tekst.
Op de achterzijde staat het staatswapen van de DDR met daar om heen de tekst: "DEUTSCHE DEMOKRATISCHE REPUBLIK" (type c). De typen a en b hebben de tekst: "MYTO / J.BARTA - / ĆIŠINSKEHO" (type c).
De medaille is bevestigd aan een strikje met horizontaal een blauwe, rode en witte baan. Het losse draagteken is identiek aan het strikje waar de medaille aan bevestigd is. Alleen is in het midden een metalen miniatuuruitvoering van het portret van Ćišinski aangebracht.
zilvermerk 900 in de rand van type a met een half maantje om aan te geven dat het verguld zilver is
doosje voor de medaille van type a
In de "DDR Spezialkatalog Band I" van Bartel worden drie typen onderscheiden van de "Ćišinski-Preis I. Klasse":
(1956 - 1972) type a: verguld zilver .900, zilvermerk in de rand. Portret op de voorzijde zonder tekst. Tekst achterzijde: "MYTO J.BARTA - ĆIŠINSKEHO". Miniatuur op strikje 11 millimeter.
(1973 - 1978) type b: non-ferrometalen. Miniatuur op strikje 10 millimeter.
(1978 - 1990) type c: portret op de voorzijde met omschrift: "MYTO J.BARTA - ĆIŠINSKEHO". Achterzijde met staatswapen. Miniatuur op strikje 10 millimeter en enigszins gewelfd.
Een voorbeeld van een oorkonde die hoorde bij de Ćišinski-Preis I. Klasse die is uitgereikt aan Kurt Löffler (Kurtej Löfflerej). De oorkonde is gedateerd op 2 oktober 1982 en twee maal ondertekend door Hans-Joachim Hoffmann - de minister van cultuur. De oorkonde is opgesteld in twee talen: het Sorbisch en het Duits. De oorkonde is voorzien van twee droogstempels van de minister van cultuur.
Kurt Löffler Kurt Löffler werd op 24 augustus 1932 geboren in Leipzig. Hij studeerde economie aan de Karl Marx Universiteit in Leipzig en de Humboldt Universiteit in Berlijn. In 1952 werd hij lid van de SED.
In 1961 werd hij hoofd van de cultuurafdeling van de districtsraad van Erfurt. In 1973 werd hij staatssecretaris bij het Ministerie van Cultuur.
In deze hoedanigheid leidde hij ook het Martin Luthercomité ter gelegenheid van Luthers 500ste verjaardag in 1983 en het DDR-Comité ter gelegenheid van het 750-jarig jubileum van Berlijn in 1987.
In juli 1988 werd hij benoemd tot staatssecretaris van Kerkelijke Zaken In november 1989 werd hij in deze rol vervangen door Lothar de Maizière; de latere eerste minister.
Tekst oorkonde
MINISTERSKA RADA NĔMSKEJE DEMOKRATISKEJE REPUBLIKI / MINISTERSTWO ZA KULTURU / MINISTER / PŘI SKŁADNOSĆI 33. RÓČNICY ZAŁOŽENJA / NĚMSKEJE DEMOKRATISKEJE REPUBLIKI / SPOŽČAM / KNJEZEJ KURTEJ LÖFFLEREJ / ZA WURDJADNA ZASŁUŽBY PŘI SPĚCHOWANJU A WUWIĆU / SERBSKEJE KULTURY / MYTO ĆIŠINSKEHO 1. RJADOWNJE / W BERLINJE, DNJA 2. OKTOBRA 1982 / MINISTERRAT DER DEUTSCHEN DEMOKRATISCHEN REPUBLIK / MINISTERIUM FÜR KULTUR / DER MINISTER / ANLÄSSLICH DES 33. JAHRESTAGES DER GRÜNDUNG / DER DEUTSCHEN DEMOKRATISCHEN REPUBLIK / VERLEIHE ICH / HERNN KURT LÖFFLER / IN WÜRDIGUNG HERVORRAGENDER VERDIENSTE BEI DER / FÖRDERUNG UND ENTWICKLUNG DER SORBISCHE KULTUR / DEN / ĆIŠINSKI-PREIS 1. KLASSE
Frank Bartel, Auszeichnungen der Deutschen Demokratischen Republik von der Anfängen bis zur Gegenwart, Berlin 1979, p. 112.
Frank Bartel, DDR Spezialkatalog 1949-1990 Band I, Staatliche Auszeichnungen, Berlin, 2003, p. 29.
Günther Tautz, Orden und Medaillen. Staatliche Auszeichnungen der Deutschen Demokratischen Republik, Leipzig, 1983, p. 12 - 13.
Staatliche Auszeichnungen der DDR. (Herkunft: Zentralbibliothek der Gewerkschaften; Standort: Haus 901 / Raum 040). Die Kartei wurde 2017 konvertiert und anschließend makuliert. (www.bundesarchiv.de) p. 22.