I-12 Scharnhorst-Orden

Beschrijving

"Scharnhorst-Orden" type a

Deze foto is gemaakt in het "Militärhistorisches Museum der Bundeswehr" te Dresden op 24 oktober 2023.

Achtergronden

De Nationale Verdedigingsraad adviseert op 13 oktober 1965 positief over het instellen van de "Scharnhorst-Orden"; de ministerraad besluit daartoe op 17 februari 1966. In het "Gesetzblatt" van 1 maart 1966 werd dit besluit openbaar gemaakt. De orde werd ingesteld naar aanleiding van het 10-jarig bestaan van het Nationale Volksarmee (NVA).

De medaille werd toegekend voor:

De medaille kon worden toegekend aan individuen en collectieven. Een persoon kon in de regel slechts een maal met deze medaille worden onderscheiden. Bij de toekenning van de medaille hoorde een oorkonde en een geldpremie van 5.000 mark. De medaille werd op de linkerborst gedragen.

Van de "Scharnhorst-Orden" zijn 239 toekenningen bekend - daarmee is het een van de minst toegekende onderscheidingen van de DDR.

Orden die door de staat werden toegekend, konden ontnomen worden in geval van onwaardig gedrag, het verliezen van het DDR-staatsburgerschap en het bekend worden van nieuwe feiten nadat de orde was toegekend en die zouden hebben verhinderd dat de orde zou worden toegekend.

De afbeelding is afkomstig uit een fotomapje van het nationale volksleger uit 1980. Het mapje is uitgegeven door "Militärverlag der DDR (VEB) - Berlin". Redactie: "Wehrpolitische Erziehung". Hoofdredacteur: Oberst Hans Luft; fotograaf: Jürgen Karpinski. Lizenz-Nr. 5 (Plan-Nr. 1/031-10). Druk: "Druckwerke Reichenbach".

Op 20 februari 1990 maakte het "Gesetzblatt" het Staatsraadbesluit van 5 februari 1990 wereldkundig dat staatsorden tot nader order niet meer werden toegekend en dat het betalen van een eventueel daarmee verbonden premie werd gestaakt. Dit besluit had dus ook betrekking op de 'Scharnhorst-Orden". 

Bijzonder in dit verband is dat er wel een ontwerp is gemaakt voor een Scharnhorst-Orden die bestemd was - na de eenwording met de BRD - voor het leger dat op het voormalige DDR-grondgebied actief zou zijn. Ten tijde van gesprekken over de Duitse eenwording was een van de scenario's dat in de nieuwe Duitse staat twee legers naast elkaar zouden bestaan. Dus was de redenering dat er dan ook nieuwe onderscheidingen zouden moeten komen voor het voormalige DDR-leger die niet meer de associatie hadden met de symbolen van de DDR. Minister Eppelmann (voor ontwapening en verdediging) was in 1990 de opdrachtgever voor de nieuwe orden en medailles.

De afbeelding is afkomstig uit het boek van Günther Tautz uit 1983.

De medaille is ontworpen door de graficus Klaus Bensdorf; het portret van Scharnhorst is ontworpen door de beeldhouwer Fritz Schulz.

Typen medailles

In de "DDR Spezialkatalog Band I" van Bartel worden drie typen onderscheiden van de "Scharnhorst-Orden".

Interimsspange "Scharnhorst-Orden" type a.

 Deze foto is gemaakt in het "Militärhistorisches Museum der Bundeswehr" te Dresden op 24 oktober 2023.

Publicatie Neues Deutschland, 2 maart 1966

In de SED-partijkrant "Neues Deutschland" werd aandacht besteed aan het toekennen van de eerste "Scharnhorst-Orden" ter gelegenheid van het 10-jarig jubileum van de NVA - het leger van de DDR. Walter Ulbricht - de voorzitter van de Staatsraad - reikte de orden uit aan Armeegeneral Heinz Hoffmann (minister van Nationale verdediging) en Admiral Waldemar Verner (plaatsvervangend minister van Nationale Verdediging). Dit bericht staat op pagina 1 van de krant. Pagina 2 bevat een foto van de nieuwe orde en het bericht dat een aantal militairen wordt onderscheiden met de "Vaterländischer Verdienstorden" in Silber en Bronze. Ook werd een aantal bevorderingen gemeld, onder andere die van Heinz Keßler - de latere minister van Nationale verdediging - tot Generaloberst.

Van links naar rechts: Erich Honecker, Walter Ulbricht, Waldermar Verner en Heinz Hoffmann. De laatste twee zijn net onderscheiden met de Scharnhorst-Orde

Ontwerp

Ontwerp van de "Scharnhorst-Orden" - variant III uit 1966. De definitieve versie van de medaille werd in blauw uitgevoerd in plaats van in rood.

Met potlood zijn de maten van de medaille aangegeven. 

Deze foto is gemaakt in het "Militärhistorisches Museum der Bundeswehr" te Dresden op 24 oktober 2023.
De afbeelding is afkomstig uit het boek van Günther Tautz uit 1983.

Bronnen

Beschrijving

laatste bewerking: 5 XI 2023

pagina gemaakt: 15 VIII 2010